Living Labs: Maritiem

Vertrouwensketen 

De Vertrouwensketen is een samenwerkingsverband tussen overheid en bedrijfsleven, opgezet om de digitale weerbaarheid van logistieke ketens in de haven te versterken. Een belangrijk onderdeel hiervan is het veilig en betrouwbaar vrijgeven en ophalen van importcontainers in Nederlandse havens, te beginnen in Rotterdam. Hoewel de implementatie eenvoudig lijkt, vereist het van elke betrokken partij een aanpassing in de werkwijze en actieve deelname van alle schakels. De pincode verdwijnt en er wordt in samenwerkingsverband een gesloten vrijstellings- en ophaalproces gecreëerd exclusief voor geautoriseerde partijen.

Een grote campagne informeert alle belanghebbenden over deze ingrijpende verandering:

In 2023:

• Is de pilotfase succesvol afgerond voor het realiseren en testen van de mogelijkheden via digitale machtigingen;
• Sinds de zomer van 2023 is de Vertrouwensketen in werking gesteld door de eerste gebruikers en wordt deze geleidelijk uitgebreid.

In 2024 >

• Vanaf januari is gestart met het vrijgeven van importcontainers met risicovolle producten (bijv. fruit uit Zuid- en Midden-Amerika) via digitale machtigingen;
• Per 31 maart wordt alle lading uit Latijns-Amerika via de Vertrouwensketen vrijgegeven;
• Vanaf april worden importcontainers met minder risicovolle producten en vaarroutes via digitale machtigingen vrijgegeven en vindt verdere opschaling plaats.

Cargo Tracking System/ havenbrede RTO 

Op dit moment houdt elke terminal voor elk van de miljoenen containers die jaarlijks in de Rotterdamse haven arriveren, en ook van de weer vertrekkende containers, een eigen RTO-administratie bij, die de douane achteraf controleert. Het Cargo Tracking System containers maakt het eenvoudiger en volledig digitaal om goederen in verschillende douaneregimes te verplaatsen en te volgen van, naar, en via haventerminals. Dit zorgt voor één betrouwbare informatiebron, wat een aanzienlijke lastenverlichting voor het bedrijfsleven betekent (zoals het vermijden van boetes), verbetering van digitaal zakendoen, meer inzicht in processen rond douane statussen en de mogelijkheid tot real-time toezicht door de douane.

Bijdragen aan dit systeem zijn: de haven brede RTO, Douane dashboard en het Overbrengen systeem.

In 2023:

• Is de haven brede RTO en testfase afgerond waarin douane en terminals overeenstemming hebben bereikt over het gebruik ervan.

In 2024 >

• Verwacht eerste gebruik RTO en adoptie haven brede RTO;
• Door de toevoeging van de RTO-data aan het Port Community Systeem van Portbase, krijgt de data-eigenaar (terminal) de mogelijkheid zijn data te delen binnen de community en (op termijn) ook daar buiten (federatief).

Containerdossier 

Voor het vervoeren van een container tussen de deepsea terminal en het afleveradres (en vice versa) zijn tien tot twintig verschillende partijen nodig. De praktijk leert dat dezelfde informatie door verschillende partijen verzameld en in eigen systemen wordt vastgelegd. Dit leidt vaak tot verouderde en incorrecte informatie, onvolledige planningen en benut beschikbare capaciteit onvoldoende. Ondanks dat individuele bedrijven de laatste jaren veel hebben geïnvesteerd in de automatisering van hun eigen processen, ontbreekt het aan gestandaardiseerde informatie-uitwisseling tussen belangrijke partijen in het achterland zoals verladers, expediteurs, inland operators, vervoerders, inland terminals, warehouses, en empty depots.

Om dit te doorbreken wil Portbase met het Living Lab Containerdossier informatie ontsluiten binnen de keten op basis van autorisaties voor de logistieke afhandeling van een containerlading. Daarmee creëert het één gedeelde waarheid richting alle geautoriseerde partijen. Het Containerdossier bouwt verder op het fundament van de Vertrouwensketen. Beide Living Labs versterken elkaar.

In 2023:

• Lag de focus op integratie van PCS-diensten en het hergebruiken van reeds beschikbare data.
• Is de pilotfase positief afgerond met kleinschalige en laagdrempelige pilots om de eerste concepten te testen.

In 2024 >

• Inzichtelijk krijgen welke informatievoorziening vanuit de keten nodig is omdat niet altijd duidelijk is welke partij welke informatiebehoefte heeft.
• Aansluiting met de ‘Vertrouwensketen’ die het autoriseren van de keten vanuit de rederij inzet (top-down).

Verwacht losmoment container in zeehavens

Schepen kunnen steeds meer containers vervoeren, tot wel 24.000 TEU Het laden en lossen van containers in de haven duurt dan ook steeds langer. Er zit dan ook een verschil tussen het verwachte aankomstmoment van een containerschip en het werkelijke losmoment van een container, tot wel enkele dagen. Bedrijven weten nu alleen de verwachte aankomsttijd van een schip. Dit Living Lab helpt bedrijven om inzicht te krijgen in het verwachte losmoment van hun container(s). Hierdoor kunnen bedrijven hun planning voor transport naar het achterland optimaliseren. Doordat bedrijven eerder en nauwkeuriger weten wanneer hun container gereed is om op te halen, kunnen zij andere transportmodaliteiten zoals spoor en binnenvaart inzetten in plaats van wegvervoer. Deze modaliteiten leveren een lagere milieubelasting op en kunnen kosten besparen.

In 2023:

Is de technische aansluiting van verschillende deep-sea terminals door Portbase en DIL gerealiseerd. Specifiek voor ECT is een koppeling met hun autorisatieregister gerealiseerd om de ECT-data te ontsluiten voor geautoriseerde partijen. RWG en APM gebruiken daarentegen het register van Portbase hiervoor.

In 2024:

• Delen twee van de vijf terminals deze data via Portbase-PCS, drie andere via hun eigen kanalen. Er lopen gesprekken met deze partijen voor een aansluiting via Portbase.

Delen van geplande aankomst- en vertrekmomenten van zeeschepen

Door meer en betere verwachte aankomsttijden met maritieme dienstverleners te delen kunnen scheepsbezoeken sneller afgehandeld worden. Transparantie in de planning van verschillende betrokken partijen maakt het mogelijk voor de dienstverleners in de haven om hun planningen op elkaar af te stemmen. Dit bespaart kosten en vermindert de belasting op het milieu. Daarnaast kan de geplande en werkelijk aankomst- en vertrekdata ook relevant zijn voor partijen in het achterland.

In 2023:

• Is er gewerkt aan een afsprakenstelstel over het delen van geplande aankomsttijden en vertrektijden en voor het delen van bezoekersgegevens.
• Via MyDataPortal kunnen partijen hun autorisaties zelf beheren. Hiermee geven zij toestemming voor het delen van data over geplande aankomst- en vertrekmomenten van zeeschepen.
• Over 60.000 scheepsbewegingen wordt data ontsloten.

In 2024:

• De focus ligt nu op het aansluiten van Vlissingen (North Sea Port). De betrokken partijen hebben hier recent overeenstemming bereikt. Dit betekent dat ook de data vanuit Vlissingen en Terneuzen gedeeld gaat worden via het Port Community Systeem.